۱۰ واقعیت مهم درباره سنگ شکنی برون اندامی (ESWL) که باید بدانید

جهت دریافت نوبت از مرکز سنگ شکنی برون اندامی بیمارستان مادر مشهد تماس بگیرید.

• 0513704106
• 09150500124

مقدمه

سنگ شکنی برون اندامی (ESWL) امروزه یکی از روش‌های پرطرفدار درمان سنگ کلیه و حالب محسوب می‌شود و بسیار از بیماران با همین تکنیک ساده و بدون جراحی، مشکل سنگ‌های کلیوی را برطرف می‌کنند. همین حالا برای دریافت نوبت آنلاین به صفحه اصلی مراجعه کنید:
نوبت سنگ شکنی برون اندامی مشهد

سنگ شکنی برون اندامی (ESWL) اهمیت ویژه‌ای در آشنایی با این روش درمانی نوین دارد، زیرا امروزه بخش بزرگی از بیماران سنگ کلیه و حالب، قبل از انتخاب درمان، به دنبال کسب اطلاعات کامل درباره روند، کاربرد، مزایا و محدودیت‌های سنگ شکنی برون اندامی هستند. سنگ شکنی برون اندامی (ESWL) یک انقلاب بزرگ در درمان غیرجراحی سنگ‌های کلیوی و حالب ایجاد کرد و در چند دهه اخیر، به عنوان اولین انتخاب بسیاری از متخصصان اورولوژی و بیماران در سراسر دنیا مطرح شده است.

در شیوه سنگ شکنی برون اندامی، بدون نیاز به جراحی باز یا بیهوشی‌های سنگین، امواج شوک متمرکز از بیرون بدن به سنگ‌های مجاری ادراری یا کلیه تابیده می‌شود، تا سنگ‌ها شکسته و به قطعات کوچک‌تر تبدیل شوند که بدن آنها را به سادگی و طی چند روز تا چند هفته از طریق ادرار دفع کند. این روش غیرتهاجمی نه تنها عوارض جراحی مثل عفونت، خونریزی یا بستری طولانی را ندارد، بلکه به دلیل انجام سرپایی و بهبودی فوری، رضایت بالای بیماران را به خود جلب کرده است.

استفاده گسترده از سنگ شکنی برون اندامی برای طیف وسیعی از بیماران (کودک، بزرگسال، سالمند) و شرایط متنوع سنگ، سبب شده این درمان به راحتی در کلینیک‌ها، بیمارستان‌ها و مراکز پیشرفته اورولوژی ایران انجام شود. روش سنگ شکنی برون اندامی (ESWL) می‌تواند بسیاری از سنگ‌های کلیوی با اندازه کمتر از ۲ سانتی‌متر و حتی برخی سنگ‌های مجاری ادراری را بدون نیاز به بخیه یا استنت درمان کند و احتیاج به بازگشت مکرر بیمار به بیمارستان را از بین ببرد.

در مجموع، سنگ شکنی برون اندامی (ESWL)، ترکیبی از تکنولوژی پیشرفته، راحتی فوق‌العاده برای بیمار و بازدهی بسیار مناسب درمانی است که باعث شده روز به روز درصد بیشتری از بیماران، این روش مؤثر و بدون عارضه جدی را برای درمان سنگ‌های کلیه و حالب انتخاب کنند.

برای آگاهی بیشتر درباره مزایا و معایب این روش و مقایسه با درمان‌های دیگر، این مقاله جامع را مطالعه کنید.

سنگ شکنی برون اندامی (ESWL) چیست؟

سنگ شکنی برون اندامی (ESWL) یک روش غیرتهاجمی و پیشرفته برای درمان سنگ‌های کلیه و مجاری ادراری است که از دهه ۱۹۸۰ میلادی، تحولی بزرگ در درمان بیماران دچار سنگ ایجاد کرده است. در این تکنیک، پزشک با استفاده از دستگاهی به نام لیتوتریپتر، امواج شوک (امواج صوتی با انرژی بالا) را از خارج بدن دقیقاً به محل سنگ هدایت می‌کند؛ این امواج سنگ‌ها را به قطعات کوچک‌تری تبدیل می‌کنند تا بتوانند به راحتی از راه ادرار دفع شوند.

این روش به صورت سرپایی و غالباً بدون نیاز به بستری و جراحی باز انجام می‌شود. برای انجام ESWL، بیمار روی تخت مخصوص قرار می‌گیرد و با تصویربرداری (سونوگرافی یا اشعه ایکس) محل سنگ دقیقاً شناسایی می‌شود. سپس امواج شوکی با تعداد تقریباً ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ پالس به سمت سنگ ارسال و طی ۳۰ تا ۶۰ دقیقه سنگ‌ها خرد می‌شوند. اغلب این درمان با آرام‌بخش یا روش‌های بی‌حسی انجام می‌شود تا فرد درد زیادی نداشته باشد.

همه انواع سنگ کلیه و حالب برای ESWL مناسب نیستند؛ این روش بهترین اثر را بر سنگ‌های کوچک‌تر از دو سانتی‌متر دارد و برای سنگ‌های بزرگ یا سخت توصیه نمی‌شود. مزایای اصلی ESWL غیرتهاجمی بودن، امکان تکرار جلسات، کاهش عوارض جراحی و بازگشت سریع به زندگی روزمره است.

به طور خلاصه، ESWL انتخاب ایده‌آل بسیاری از بیماران مبتلا به سنگ کلیه یا حالب بوده که برای حذف سنگ و جلوگیری از جراحی‌های سنگین به سلامت و راحتی بیمار اهمیت می‌دهند.

چگونه عمل سنگ شکنی برون اندامی انجام می‌شود؟

عمل سنگ شکنی برون اندامی (ESWL) مراحل متعدد و دقیقی دارد که زیر نظر پزشک متخصص انجام می‌شود. ابتدا وضعیت بیمار بررسی شده و آزمایش‌های خون، ادرار و تصویربرداری (مانند سونوگرافی یا سی‌تی اسکن) برای تعیین محل، اندازه و جنس سنگ انجام می‌گیرد. اغلب باید بیمار چند ساعت قبل از عمل ناشتا باشد، داروهای ضد انعقاد یا داروهای خاص بنابر نظر پزشک قطع می‌شود و توصیه‌هایی درباره مصرف مواد غذایی و داروها داده می‌شود.

در زمان شروع درمان، بیمار روی تخت مخصوص دستگاه ESWL قرار می‌گیرد. بسته به شرایط، ممکن است از مسکن یا آرام‌بخش یا حتی بی‌حسی موضعی یا بیهوشی سبک استفاده شود تا سنگ‌شکنی راحت‌تر انجام شود. پزشک با استفاده از ابزار تصویربرداری (سونوگرافی یا اشعه ایکس) محل سنگ را به دقت پیدا می‌کند و دستگاه لیتوتریپتر را روی نقطه مورد نظر تنظیم می‌کند. ژل مخصوصی روی پوست زده می‌شود تا انتقال امواج شوک تسهیل شود.

امواج شوک (تقریباً ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ پالس) به طور متناوب و با شدت کنترل شده از خارج بدن به سمت سنگ هدایت می‌شوند. این امواج از بدن عبور کرده و انرژی خود را بر سنگ متمرکز می‌کنند تا آن را به قطعات کوچک‌تر بشکنند. در طول درمان، پزشک به کمک تصویربرداری موقعیت سنگ و روند خرد شدن آن را رصد می‌کند؛ همچنین لازم است گاهی بیمار وضعیت خود را روی تخت عوض کند تا امواج دقیق‌تر به سنگ برسند.

پس از پایان عمل، معمولاً بیمار مدت کوتاهی تحت نظر می‌ماند و توصیه می‌شود آب فراوان بنوشد و تا چند روز فعالیت‌های سنگین انجام ندهد تا خرده‌های سنگ بهتر دفع شوند. قطعات خرد شده اغلب طی چند روز تا چند هفته از طریق ادرار خارج می‌شوند و در برخی موارد توصیه می‌شود ادرار از صافی عبور داده شود تا قطعه‌های سنگ برای آزمایش جمع آوری گردد.

این فرآیند کاملاً سرپایی و بدون نیاز به بستری طولانی انجام می‌شود و بیشترین راحتی و کمترین خطر را برای بیمار به دنبال دارد.عمل سنگ شکنی برون اندامی (ESWL) طی چند مرحله انجام می‌شود و معمولاً به بستری طولانی نیاز ندارد. ابتدا پزشک آزمایش خون و ادرار و تصویربرداری (سونوگرافی یا سی‌تی) برای تعیین محل و اندازه سنگ انجام می‌دهد و بیمار باید معمولاً چند ساعت قبل ناشتا باشد. بر اساس نیاز، بی‌حسی موضعی یا مسکن تزریق می‌شود تا طی درمان، درد به حداقل برسد.

در گام بعد، بیمار روی تخت دستگاه ESWL می‌خوابد و ژل مخصوص روی پوست زده می‌شود تا انتقال امواج شوک بهتر باشد. پزشک با کمک تصویربرداری، محل دقیق سنگ را پیدا می‌کند و امواج صوتی با انرژی بالا را به‌صورت هدفمند به سمت سنگ ارسال می‌کند. معمولاً ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ پالس طی ۳۰ تا ۶۰ دقیقه به سنگ تابیده می‌شود که باعث خرد شدن آن به قطعات کوچک می‌گردد.

در طول درمان، موقعیت بیمار و دستگاه ممکن است تغییر کند تا امواج به بهترین شکل متمرکز شوند. برخی بیماران فقط ضربه یا لرزش خفیف حس می‌کنند که با دارو کنترل می‌شود. پس از پایان کار، استراحت کوتاه لازم است و بیمار باید چند روز آب زیادی بنوشد تا قطعات سنگ به راحتی دفع شوند. در نهایت، فرد معمولاً همان روز به خانه بازمی‌گردد و اغلب در چند روز تا چند هفته سنگ‌ها از راه ادرار دفع می‌شوند.

مزایای سنگ شکنی برون اندامی (ESWL)

عوارض احتمالی سنگ شکنی برون اندامی

مانند هر درمان پزشکی، ESWL هم عوارض احتمالی جزئی دارد؛ از جمله درد گذرا، وجود خون در ادرار، کبودی ناحیه، تب خفیف یا تکرر ادرار. این عوارض معمولا طی چند روز رفع می‌شود و در تعداد کمی از بیماران به مراقبت تکمیلی نیاز پیدا می‌کند.

عوارض سنگ شکنی برون اندامی (ESWL) معمولاً خفیف و موقتی هستند، اما شناخت کامل این عوارض اهمیت بسیاری دارد تا بیمار با آگاهی تصمیم بگیرد. در ادامه، عوارض احتمالی سنگ شکنی برون اندامی با تکرار کلمه کلیدی و جزئیات تخصصی آورده شده است:

عوارض شایع سنگ شکنی برون اندامی (ESWL)

• درد و ناراحتی: احساس درد در ناحیه کلیه و پهلو از شایع‌ترین عوارض سنگ شکنی برون اندامی است که شدت این درد بسته به میزان سنگ و وضعیت بیمار متغیر خواهد بود و معمولاً با مصرف مسکن کنترل می‌شود.

• خونریزی و هماچوری: وجود خون در ادرار (هماچوری) پس از سنگ شکنی برون اندامی به‌ویژه در ۲-۳ روز اول نسبتاً شایع است و معمولاً خودبه‌خود رفع می‌شود. در موارد کم احتمال، خونریزی شدید ایجاد می‌شود که به مداخله پزشکی نیاز دارد.

• کبودی یا تاول: روی پوست محل درمان، کبودی، تورم یا تاول به دلیل اثرات امواج دستگاه سنگ شکنی برون اندامی به‌وجود می‌آید که اغلب بی‌خطر و موقتی است.

• عفونت مجاری ادراری: سنگ شکنی برون اندامی ممکن است باعث ایجاد عفونت ادراری شود. علائم این عارضه شامل تب، لرز، درد و سوزش ادرار است که نیاز به آنتی‌بیوتیک و مراجعه به پزشک دارد.

• انسداد حالب: خرد شدن سنگ‌ها گاهی موجب انتقال قطعات سنگ به حالب و ایجاد انسداد می‌شود. درد ناگهانی، تهوع و کاهش ادرار از نشانه‌های این عارضه پس از سنگ شکنی برون اندامی است. گاهی رفع این عارضه نیازمند جراحی یا قرارگذاری استنت urinary است.

• آسیب به بافت کلیه: در مواردی کمیاب، امواج سنگ شکنی برون اندامی میتواند باعث کبودی یا حتی پارگی جدار کلیه، آسیب به عروق یا عضلات اطراف شود که بیشتر در بیماران با اختلال انعقادی یا بیماری‌های زمینه‌ای رخ می‌دهد.

• تهوع و استفراغ: بخشی از بیماران بعد از سنگ شکنی برون اندامی دچار تهوع و استفراغ می‌شوند که معمولاً موقتی است و خودبه‌خود رفع می‌گردد.

• افزایش فشار خون: برخی مقالات به تاثیر موقتی بر روی سطح فشار خون بعد از سنگ شکنی برون اندامی اشاره کردند.

• خطر برای بارداری: زنان باردار نباید از سنگ شکنی برون اندامی استفاده کنند چون امواج به جنین آسیب وارد می‌کند.

نکات تکمیلی درباره عوارض سنگ شکنی برون اندامی

• شدت و احتمال بروز عوارض سنگ شکنی برون اندامی بستگی به اندازه و نوع سنگ، تعداد جلسات، وضعیت پزشکی بیمار و تجربه تیم درمان دارد.

• بیشتر عوارض سنگ شکنی برون اندامی با رعایت توصیه‌های پزشک و مصرف زیاد مایعات قابل پیشگیری یا درمان هستند.

• مراجعه فوری به پزشک در صورت بروز درد شدید، خونریزی غیرقابل کنترل، تب بالا یا عدم توانایی در دفع ادرار الزامی است.

با رعایت موارد فوق و مشاوره تخصصی، احتمال بروز عوارض سنگ شکنی برون اندامی به حداقل می‌رسد و بیماران می‌توانند با اطمینان بیشتری به این روش درمانی اعتماد داشته باشند.

چه بیمارانی بهترین کاندید برای سنگ شکنی برون اندامی هستند؟

• سنگ‌های کلیوی کوچک‌تر از ۲ سانتی‌متر

• بیماران با ریسک جراحی

• کسانی که سابقه مشکلات خونریزی ندارند

• سنگ‌های بدون انسداد شدید در مسیر خروج
  برای تشخیص بهتر مناسب بودن این روش برای بیمار، حتماً با متخصص مشورت کنید. پرسش‌های متداول در مورد سنگ شکنی برون اندامی را اینجا بخوانید.

مراقبت قبل و بعد از عمل سنگ شکنی برون اندامی

پیش از عمل ESWL ممکن است مصرف برخی داروها ممنوع یا محدود شود. ناشتا بودن، پرهیز از داروهای رقیق‌کننده خون و پیروی از دستورات پزشک الزامی است. بعد از عمل، نوشیدن آب زیاد، پیاده‌روی آرام و چکاپ منظم توصیه می‌شود تا سنگ‌های خرد شده به راحتی دفع شوند.

هزینه و پوشش بیمه

هزینه سنگ شکنی برون اندامی بسته به مرکز درمانی، تعداد جلسات و نوع بیمه متفاوت است. بیمه‌های پایه و تکمیلی معمولاً بخشی از هزینه را پوشش می‌دهند. برای مشاهده تعرفه سال جدید و دریافت مشاوره رایگان به تماس با ما مراجعه کنید.

سوالات پرتکرار درباره سنگ شکنی برون اندامی (ESWL)

1. ESWL چیست و چگونه عمل می‌کند؟
   این روش با استفاده از امواج شوک تولید شده در خارج بدن، سنگ‌های کلیه یا حالب را به قطعات ریز خرد می‌کند تا بدون جراحی دفع شوند.

2. چه نوع سنگ‌هایی برای ESWL مناسب هستند؟
   بهترین نتایج مربوط به سنگ‌های کلیه با قطر کمتر از ۲ سانت و سنگ‌هایی که انسداد شدید مسیر ندارند است.

3. چند جلسه درمان لازم است؟
   در اکثر موارد، یک تا سه جلسه کافی است. در صورتی که بعد از سه بار سنگ خرد نشود، روش دیگری توصیه می‌شود.

4. چه کسانی نمی‌توانند از این روش استفاده کنند؟
   افراد مبتلا به اختلالات خونریزی، عفونت فعال ادراری، یا بارداران نباید از ESWL استفاده کنند.

5. آیا این درمان درد دارد؟
   احساس درد خفیف یا متوسط طی کار طبیعی است که با آرام‌بخش یا مسکن کنترل می‌شود.

6. مدت نقاهت بعد از این درمان چقدر است؟
   اکثر بیماران روز بعد توان بازگشت به زندگی عادی را دارند و استراحت کوتاه کافی است.

7. آیا عوارضی دارد؟
   عوارض شایع شامل خون در ادرار، درد پهلو، کبودی پوست و گاهی عبور ناقص قطعات سنگ است که موقتی‌اند.

8. مراقبت‌های قبل و بعد از ESWL چیست؟
   پرهیز از خوردن و آشامیدن ۴-۶ ساعت قبل از عمل و نوشیدن آب فراوان و پیاده‌روی پس از کار، مهم‌ترین نکات مراقبتی‌اند.

9. در صورت دفع نشدن سنگ چه باید کرد؟
   در این شرایط، پزشک ممکن است تکرار درمان یا استفاده از روش‌های جایگزین مانند TUL یا PCNL را پیشنهاد دهد.

10. آیا ESWL شامل بیمه می‌شود؟
    بله، بیشتر بیمه‌ها بخش عمده هزینه درمان با این روش را می‌پذیرند، ولی مقدار سهم هر بیمه باید جداگانه پرس‌وجو شود

 

نتیجه‌گیری

این روش با توجه به غیرتهاجمی بودن، سرعت بالا در درمان، عوارض بسیار کم و راحتی برای بیمار، همچنان انتخاب اول بسیاری از پزشکان و بیماران است.

جهت دریافت نوبت از مرکز سنگ شکنی برون اندامی بیمارستان مادر مشهد تماس بگیرید.

• 0513704106
• 09150500124